Disleksi, işitsel ve Görsel işlemleme
Öğrenmeyi açıklamaya ilişkin birçok kuram geliştirilmiştir. İnsan öğrenmesini açıklayan bu kuramlardan en çok karşımıza çıkan ve kabul görenler davranışçı ve bilişsel öğrenme kuramlarıdır. Okuma ve matematik gibi kültürel akademik becerilerin öğrenilmesi bilişsel öğrenme kuramı ile açıklanır. Bilişsel kuram yaklaşımlarından bilgi işleme modeli beyni bilgisayara benzetir öğrenmeyi bilgisayar modeli ile açıklar. Bilgi işlem modeline göre insan beyni bilgiyi alır işler ve bellekte depolar böylece öğrenme gerçekleşir. Öğrenme sürecinde ilk aşama bilginin alınmasıdır. Beynimiz bilgileri algı sistemlerimiz aracılığı ile alır. İşitsel ve görsel algı öğrenme için en sık kullandığımız algı sistemleridir.
Öğrenme güçlüklerini açıklayan çalışmalar bilginin alınması ve işlenmesinde yetersizlikler varlığını ortaya koymuştur. Disleksinin ortaya çıkmasında işitsel ve görsel algı ve işlemleme yetersizlikleri önemli rol oynar. Okumanın öğrenilmesinde konuşma dilinin seslerinin fark edilmesi çok önemlidir. Kelimelerdeki sesler tanındıktan sonra bunlar yazılı metindeki karşılığı olan harflerle eşleştirilmesi gerekir. Seslerin tanınmasında işitsel algı ve işlemleme bu seslerin harfler ve yazı ile ilişkilendirilmesinde de görsel algı ve işlemleme önemli yer tutar.
Disleksinin nedensel doğasını açıklamaya çalışan araştırmalar disleksisi olan çocukların çoğunda ses algılama ve işlemleme becerilerinde yetersizlik olduğunu ortaya koymuştur. Dislekside yaşanan okuma-yazma güçlüğünün aşılmasında öncelikle işitsel algı ve işlemleme becerileri değerlendirilmelidir. Ses farkındalığı ve ses işleme becerilerinde kısıtlılık var ise giderilmelidir.
Görsel algı ve işlemleme becerisi yetersizlikleri de disleksinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Görsel algı ve işlemleme değerlendirilmeli ve yetersizlik var ise görsel-uzamsal algı ve işlemleme çalışmaları yapılmalıdır.
Yapılan çalışmaların ortak sonucunda; disleksinin ortaya çıkmasında işitsel ve görsel algı becerilerindeki yetersizliklerin birlikte sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Dislekside görsel ve işitsel algı ve işlemleme becerilerinin değerlendirilmesi ve bu alanların desteklenmesi yaşanan güçlüklerin aşılmasında çok önemlidir.
